Kraški pršut. je jedinstveni kulinarski specijalitet slovenačkog Krasa. Napravljen od svežeg svinjskog buta, koji je očvršćavao i sušio se na kraškom vazduhu i koji  zajedno sa severnim vetrom (burom) ostvaruje svoju jedinstvenost i dragocen ukus. U suvom postupku soljenja za Kraški pršut se upotrebljava gruba morska so. Povoljni klimatski uslovi na slovenačkom Krasu utiču na talasastu dinamiku sušenja i proces očvršćavanja, koja se ogleda u boji i teksturi mišića i bogato izraženom aromom.

Gurmani ga posebno cene zbog njegove sočnosti i nežnosti, koja doprinosi topljivosti u ustima. Kraški pršut od ostalih pršuta razlikuje intenzivna boja, miris, ukus i čvrsta struktura. Za sve to je potrebno vreme, jer Kraški pršut sazreva najmanje dvanaest meseci, što mu daje poseban kvalitet i prepoznatljivost.

Kraški pršut je Evropska komisija, kao proizvod sa zaštitnom geografskom oznakom, priznala 2012. godine. Tim priznanjem je i potvrdila kvalitet, ugled, tradiciju i uticaj geografskog područja pri proizvodnji Kraškog pršuta. Priznata geografska oznaka znači i autorizaciju imena Kraški pršut, a samim tim i zaštitu tradicije i tehnološkog postupka, koja u posebnim klimatskim uslovima omogućava proizvodnju pršute posebnog kvaliteta.

ZANIMIVOSTI

• Kraški pršut ne sadrži nikakve veštačke dodatke – dodata mu je samo morska so.

• Kraški pršut sadrži malu količinu soli i masnoća i bogat je vitaminima i mineralima. Zbog razrađenih belančevina, lako se vari i ima veliku hranljivu vrednost.

• Njegov sastav belančevina je bolji od svežeg mesa, jer se kod svežeg mesa prvenstveno proteini izgube u toku kuvanja.

Pravi Kraški pršut se može proizvoditi samo na određenom podneblju, što znači da samo pršute, koje su proizvedene unutar geografskog podneblja Krasa imaju prestižnu oznaku Kraškog pršuta. Kras je prelepo područje, na slikovitoj visoravni u zaleđu Tršćanskog zaliva, okružen zanosom ugodnih mediteranskih i kontinentalnih vetrova. Stanovnici ovog podneblja su privilegovani mogućnošću proizvodnje Kraškog pršuta.

Kranjska kobasica (»Kranjska klobasa«) predstavlja slovenačku kulinarsku posebnost, koju može proizvesti samo 13 slovenačkih sertifikovanih proizvođača. Kao tradicionalni prehrambeni proizvod zaštićena je na europskoj razini i označena s simbolom zaštićene geografske oznake i predstavlja simbol slovenačke baštine na koju smo, s pravom, ponosni.

Proizvedena je od najkvalitetnijega svinjskog mesa i slanine s dodatkom nitratne soli, začinjena samo belim lukom i biberom, te stegnuta drvcem za vezivanje kobasica. Površina Kranjske kobasice je crveno-braon i ima blag dimljeni miris. Na preseku je meso ružičasto-crvene boje, a slanina bela i čvsrta. Tekstura je tvrda, hrskava i sočna, a aroma puna i karakteristična za posoljeno, specijalno začinjeno i dimljeno svinjsko meso.

ZANIMIVOSTI

• Kranjska kobasica razvila se u vreme Austro-Ugarske Monarhije, a dobila je ime po Kranjskoj regiji. Kranjska regija je od 15.veka pa nadalje bila centralna istorijska regija na slovenskoj nacionalnoj teritoriji. Jedno od najstarijih pismenih spominjanja Kranjske kobasice bilo je u kulinarskoj knjizi “Süddeutche Küche” Katharine Prato-a  iz 1896. godine. Govori o načinu kuvanja Kranjske kobasice.  Najstarija uputstva za proizvodnju i pripremu Kranjske kobasice, objavljene su 1912. godine u šestom izdanju “Slovenske kuvarice” Felicite Kalinšek. Hroničari stare Ljubljane spominju je kao sastavni deo jelovnika na svečanim i važnim događajima. (Izvor: Bogataj, 2011; Mojstovine s Kranjsko klobaso iz Slovenije – Majstorije s Kranjskom kobasicom iz Slovenije.)

• Njen naziv je, bez sumnje, i jedan od međunarodno najpoznatijih slovenačkih naziva iz područja kulinarstva. Slovenci su je, tokom iseljavanja, poneli u svet i učinili je svetski prepoznatljivom. U germanskom svetu, poznata je pod nazivom »krainer wurst«, a u angloameričkom kao »kransky sausage«.

• Kranjska kobasica je već bila u svemiru, kada ju je astronautkinja, slovenačkih korena, uzela sa sobom na put.

Kako pravilno kuvati Kranjsku kobasicu?

Kranjska kobasica se stavi u vrelu vodu i kuva se 8 minuta. Onda može da se služi. Pribor je – vaša gurmanska mašta. Prijatno!

KAKO PREPOZNATI PRAVU KRANJSKU KOBASICU?

Pravu, originalnu kranjsku kobasicu (kranjsko klobaso), zaštićenu na evropskom nivou, može proizvesti samo 15 slovenačkih sertifikovanih proizvođača.  Proizvodi se prema precizno  definisanoj recepturi i propisanim proizvodnim postupkom –  shodno Specifikacijom, potrvrđenom od strane Ministarstva za poljoprivredu.  Kvalitet proizvoda i kontrola kod proizvođača, redovno se odvija u postupcima unutrašnje i spoljašnje kontrole. Tada se kontroliše doslednost recepture sa zahtevima potvrđene proizvodne Specifikacije.

Svi proizvođači za označavanje Kranjske kobasice („Kranjska klobasa“) upotrebljavaju jedinstveni logotip i evropski simbol kvaliteta – zaštičenu geografsku oznaku. Potražite je na prodajnom mestu.